Retten til tolk

Snakkar du lite norsk? Når du får ei teneste frå kommunen, har du rett til tolk dersom språkproblem hindrar deg i å få tenesta. Retten til tolk gjeld for helsetenester, sosiale tenester eller tenester til barna dine.

Tenesteomtale

Du har rett til tolk når det er nødvendig for å motta ei teneste. Det er kommunen som vurderer om det er nødvendig med tolk. Dersom du treng å søkje for å få ei teneste, og du ikkje forstår søknaden eller forstår rettane dine og plikter, er det sannsynlegvis nødvendig med tolk. I vanleg og dagleg kommunikasjon mellom deg og kommunen, skulen eller barnehagen vil det sannsynlegvis ikkje reknast som nødvendig med tolk.

Retten til tolk gjeld

alle som ikkje snakkar norsk
dei som snakkar samisk
døvblinde, døve og høyrselshemma.

Når du får tolkehjelp, skal det vere frå ein vaksen, kvalifisert tolk, som har teieplikt om saka di.

Målgruppe

Personar som ikkje kan kommunisere på norsk, samiskspråklege, døve, høyrselshemma og døvblinde.

Pris for tenesta

Tolketenesta er gratis. Kommunen kan krevje eit gebyr av deg, dersom du ikkje møter opp til ein avtale der du har fått melding om at det er bestilt tolk.

Brosjyrar, dokument,
kart og liknande

Pasient og tolk. En brosjyre om tolk i helsetjenesten
Hvordan lage egne retningslinjer for bruk av tolk i din virksomhet
Å samtale via tolk

Samarbeidspartnarar

Helsedirektoratet, avdeling minoritetshelse og rehabilitering
Integrerings- og mangfoldsdirektoratet (IMDi) – Tolkeportalen og Nasjonalt tolkeregister

Lover

Sjå spesielt:

I tillegg til tolkelova og tolkeforskrifta, sjå pasient- og brukarrettslova §§ 3-1 og 3-2 om retten til å få informasjon om helsetilstanden din
helse- og omsorgstenestelova § 3-10 om rettar for samisk språk
forvaltingslova §§ 13 til 13e om teieplikt.

Tolkeloven
Tolkeforskriften
Forvaltningsloven
Helse- og omsorgstjenesteloven
Pasient- og brukerrettighetsloven

Rettleiing - korleis få utført
eller motta tenesta

Det er kommunen sitt ansvar å vurdere om det er nødvendig med tolk, og dersom svaret er ja, å velje tolk. Ein kvalifisert tolk er ein som oppfyller krava i Nasjonalt tolkeregister. Kommunen skal bruke kvalifiserte tolkar så sant det ikkje er eit nødstilfelle. Det kan ta tid å innhente kvalifiserte tolkar, og dette kan bety noko ventetid.

Tolking kan skje personleg eller via skjerm eller telefon.

Tolken skal tolke nøyaktig det som blir sagt i samtalen og skal vere heilt upartisk og nøytral i saka.

Tolken skal vere voksar og har teieplikt om saka di.

Høve til å klage

Dersom du ikkje får tolk når du meiner at du har behov for ein tolk, kan du be om tolk direkte til den du snakkar med. Dersom det ikkje førar fram, kan du kontakte kommunen sentralt. Ettersom det er kommunen sjølv som vurderer nødvendigheita av tolk, finst det ingen rett til å klage på manglande bruk av tolk.

Du kan klage på uakseptabel åtferd frå tolken si side. Det kan for eksempel vere mangelfull eller feilaktig tolking, brot på teieplikta, tolken si innblanding i kommunikasjonen på vegner av partane i samtalen, eller andre forhold som gjeld framferda til tolken under tolkinga.

Du kan klage på tolken til Integrerings- og mangfaldsdirektoratet (Imdi), post@imdi.no eller ring 24 16 88 00.

Tjenesten oppdatert: 25.02.2022 10:11